Rzetelne tłumaczenie tekstu opiera się na sprawdzonych technikach tłumaczeniowych. Dzięki zastosowaniu ich przez tłumacza w procesie przekładu, otrzymujemy pełnowartościowe tłumaczenie materiału źródłowego. Jednak niewielu z nas wie, że ostateczna wersja przekładu może różnić się od oryginału. Związane jest to z zastosowaniem przez tłumacza odpowiednich strategii tłumaczeniowych. Jedną z nich jest redukcja w przekładzie. Na czym ona polega i czy ma wpływ na jakość tłumaczenia?
Czy redukcja w przekładzie obniża jakość tłumaczenia?
Absolutnie nie! Aby przybliżyć jej znaczenie, warto wyjaśnić kilka kwestii. Przede wszystkim redukcja w przekładzie stosowana jest najczęściej do tłumaczenia dzieł literackich i sztuki. Przekład z zastosowaną techniką redukcji wygląda jakby był nieco krótszy niż oryginał. Redukcja rozumiana jest jako cecha strukturalna oryginału oraz wraz z elementami pracy tłumacza. Redukcja jest zamierzoną techniką tłumaczeniową. Nie stanowi przypadkowego „wycięcia” części tekstu w przekładzie. Podczas stosowania redukcji tłumacz musi bardzo dokładnie rozumieć cel i kontekst języka oryginalnego dzieła. Po to, aby umiejętnie zastosować redukcję, bez zubożenia utworu tłumaczonego.
Doświadczony tłumacz potrafi idealnie wyważyć zakres redukcji, bez uszczerbku jakościowego dla oryginału. Warto wiedzieć, że dobry przekład powinien wiernie odwzorowywać cel, kontekst i język użyty przez autora dzieła tłumaczonego. Dzięki sprawnie użytej redukcji, przetłumaczona książka, zbiór poezji czy dramat w niczym nie ustępuje językowi oryginału. Tłumacz powinien zachować zwięzłość wypowiedzi bohaterów utworu, idealnie trafić w dowcip sytuacyjny i umieć go odwzorować w języku docelowym. Do tego właśnie służy redukcja w przekładzie.
Jak stosować redukcję w przekładzie? Czy są bazy wiedzy i periodyki na ten temat?
Przede wszystkim redukcja w przekładzie jest techniką, która ma na celu zachowanie czytelności treści przekładu. Dzięki niej zachowana jest też estetyka, styl i klimat utworu tłumaczonego. Jest to bardzo istotne w przypadku przekładu dzieł literackich. Stąd tłumacze powinni mieć ogromne doświadczenie przy stosowaniu tej techniki tłumaczeń. Dlatego warto z redukcji korzystać ostrożnie. Może się bowiem okazać, że przekład tekstu będzie jedynie jego adaptacją, a nie wiernym odtworzeniem treści. Redukcja fantastycznie wzbogaca kontekst utworu, podkreśla charakter dzieła. Dzięki niej wiele utworów literackich z powodzeniem funkcjonuje poza krajem ojczystym autora.
Często opuszczenia, skrócenia części tłumaczonego tekstu są po prostu konieczne. Dzięki temu przekład zachowuje sens i oddaje wartość utworu źródłowego. Tłumacz powinien wiedzieć, które fragmenty oryginału może skrócić czy w ogólne pominąć. W zasadzie jest to jego wolny wybór. Ważne jednak, aby zachować w redukcji umiar. W przeciwnym wypadku przekład będzie zbyt daleko odbiegał od oryginału albo nie miał z nim nic wspólnego. A nie o to przecież chodzi.
Wielu wybitnych językoznawców teoretyków i praktyków zajmowało się problemem redukcji w przekładzie. Zagłębiając się w temat redukcji w przekładzie, warto sięgnąć też po znany periodyk naukowy „Przekładaniec” . To fachowe pismo Wydziału Polonistyki UJ Wydawnictwa Uniwersytetu Jagiellońskiego.. Poświęcone jest szeroko rozumianemu przekładowi jako zjawisku kulturowemu, gatunkowi literackiemu i komunikacji międzyludzkiej. W nim znajdziemy świetne recenzje i artykuły naukowe poświęcone także redukcji w przekładzie. Dobrze jest korzystać z dobrym publikacji, aby wzbogacać wiedzę na temat tej ciekawej techniki tłumaczeniowej.
Jak widać, redukcja w przekładzie nie powinna wpływać na jakość i wartość przekładu. Dzięki niej tłumaczone utwory stają się bardziej zrozumiałe i …ciekawsze.
Nazywam się Maria Kozłowska i jestem rodowitą warszawianką. Od wielu lat mieszkam w Niemczech, gdzie pracuję w redakcji małej gazety jako dziennikarka. Swoją pracę bardzo lubię, bo daje mi niesamowitą radość z tworzenia i możliwość poznawania nowych ludzie. Sporo czytam i stale jestem na bieżąco z nowinkami. Moją pasją jest język niemiecki, a zdobyte doświadczenie i praktyka pozwalają mi pisać dla Państwa artykuły o ciekawej i interesującej tematyce. Poza pracą lubię obejrzeć dobry film z przyjaciółmi.