Każdy, kto uważał na lekcjach języka polskiego w szkole wie, że każdy tekst powinien być spójny co do treści i formy. Nie tylko literacki. Od poziomu przejrzystości każdego tekstu zależy jego wartość. Tak samo jest w przypadku tłumaczeń. Poziom merytoryczny i językowy treści musi być po prostu na najwyższym poziomie. Tłumaczenie, w którym znajdują się błędy merytoryczne, językowe czy literówki z pewnością nie spełnia tych wymogów. Każdy tłumacz pracujący jako freelancer czy w biurze tłumaczeń doskonale wie, jak ważna jest merytoryka w tłumaczeniach. Czym ona jest i jak wpływa na jakość przekładu? Sprawdźmy wiec dziś, jak poziom merytoryczny tłumaczenia wpływa na przekład.
Jakość ma znaczenie, czyli czym jest merytoryka w tłumaczeniach
Rzeczą oczywistą jest, że każde tłumaczenie powinno być spójne, przejrzyste i czytelne. Powinno być także bogate w treść, która stanowi dla odbiorcy najważniejszy element przekładu. Wartość merytoryczną tłumaczenia można poznać po użytych w nim specjalistycznych terminach, precyzyjności i czytelności treści. Aby poznać, jak istotna jest merytoryka w tłumaczeniach, warto wiedzieć czym ona w ogóle jest.
Wciąż słyszymy ten termin, ale czy wiemy co on dokładnie oznacza? Sprawdźmy więc w słowniku. Otóż, pojęcie „merytoryka” pochodzi z łacińskiego słowa meritorius. Dosłowne tłumaczenie oznacza coś godnego uwagi, chwalebnego. W przypadku treści pisemnej i ustnej oznacza po prostu sedno sprawy, główny wątek. Często słyszymy o „przejściu do meritum” czyli do głównego problemu naszej wypowiedzi. Bez wątpienia merytoryka jest jednym z najważniejszych elementów i od jej poziomu zależy jakość tekstu.
Poziom merytoryczny tłumaczenia jest bezpośrednio związany z poziomem merytorycznym tekstu źródłowego czy wypowiedzi ustnej. Dlatego zapewnienie odpowiedniej jakości merytorycznej w tłumaczeniu często jest tak trudne. Jednak merytoryka w tłumaczeniu nie funkcjonuje samodzielnie, w oderwaniu od pozostałych elementów treści. Poprawność merytoryczna, językowa i gramatyczna – te wszystkie czynniki mają wpływ na każdy z rodzajów przekładu.
Wysoki poziom merytoryczny – tłumaczenie najwyższej jakości
Czy wartość merytoryczna tłumaczenia wpływa na jego jakość? Oczywiście! Nie wyobrażamy sobie chyba przekładu, którego poziom jest słaby. I tak naprawdę wartość tłumaczenia oceniana jest według wielu czynników. To zachowanie odpowiedniej, przejrzystej formy i precyzyjnie oddane sedno treści. Czy merytoryka w tłumaczeniach odgrywa najważniejszą rolę? Tak! Nawet można uznać, że w każdym tłumaczeniu. Nie ma znaczenia, czy tłumacz realizuje tłumaczenie ustne, pisemne, przysięgłe czy tłumaczenie zwykłe. W każdym z tych rodzajów przekładu powinien oddać wiernie zawartość merytoryczną oryginału.
Doskonale widać, jak ważna jest merytoryka w tłumaczeniach na przykładzie tłumaczenia uwierzytelnionego. Chcąc uwierzytelnić dokument, jego przekład zlecamy do biura tłumacza przysięgłego. Zadaniem tłumacza przysięgłego realizującego tłumaczenie uwierzytelnione jest jak najwierniejsze, najbliższe oddanie treści ujętej w materiale źródłowym. Najbliższe, czyli na tym samym poziomie merytorycznym, co tekst źródłowy. Bez wątpienia ogromne znaczenie ma oddanie wartości tekstu w tłumaczeniach prawniczych. Tu poziom merytoryczny przekładu decyduje o jego poprawności i zgodności z prawem. W tego typu przekładach każde słowo ma znaczenie. A każdy termin powinien być idealnie odwzorowany w języku docelowym. I co ogromnie istotne – odwzorowany zgodnie z obowiązującymi zasadami. Jeśli tłumacz prawniczy podczas tłumaczenia pisemnego tego rodzaju tekstu stosuje odpowiednią terminologię, adekwatną do charakteru tekstu, możemy mieć pewność, że poziom merytoryczny przekładu będzie doskonały. Nie można zapomnieć, że język prawniczy cechuje ogromny formalizm. Dlatego tak ważne jest zachowanie w tłumaczeniu specjalistycznej terminologii prawniczej. Bo ona ma największy wpływ na jakość tłumaczenia prawniczego.
Jednak, aby oddać wiernie poziom merytoryczny treści, tłumacz powinien wykazywać się wyjątkowymi zdolnościami. To nie tylko doskonała znajomość języka obcego, np. języka angielskiego, ale o wiele więcej. Aby zapewnić najwyższy poziom merytoryczny przekładu, tłumacz powinien być osobą oczytaną i sam posiadać odpowiednią wiedzę z dziedziny, którą tłumaczy. Inaczej powinien zapomnieć o pracy w zawodzie tłumacza.
Merytoryka w tłumaczeniach – poznaj, co jeszcze wpływa na poziom tłumaczenia
Nie trzeba nikogo przekonywać, że każde tłumaczenie powinno być starannie przygotowane pod względem merytorycznym ale i formalnym. Oczywistym jest, że poziom merytoryczny treści jest najważniejszym jego elementem. Od jego jakości i wartości przekazanej wiedzy zależy jego czytelność, poprawność i jasność przekazu dla odbiorcy. Jednak warto wiedzieć, że nie tylko merytoryka ma wpływ na jakość tłumaczenia. Dobre tłumaczenie powinno oferować odbiorcy wszystko, co najlepsze. To wiedza, przejrzysty układ treści oraz poprawność językowa. Wszystkie te elementy razem tworzą tłumaczenie idealne. Aby jednak przekład z języka obcego na język polski spełniał te warunki, sama wartość merytoryczna to nie wszystko.
Nawet najlepszych merytorycznie tekstów nie da się zrozumieć bez odpowiedniego układu treści. Forma, schemat dokumentu ma ogromny wpływ na przekaz. Doskonale można to zauważyć na przykładzie tekstów specjalistycznych. Jeśli naszpikowane specjalistyczną terminologią materiały będą napisane drobną, nieczytelną czcionką, odbiorca skoncentruje się na odszyfrowaniu tekstu, a nie na jego treści.
Kolejną istotną sprawą podczas wykonywania zlecenia przekładu jest zapewnienie poprawności językowej tekstu. Temu służy korekta tłumaczenia. Dotyczy ona wszystkich tekstów przeznaczonych do publikacji. Warto jednak zlecić weryfikację tłumaczenia nawet dla treści, które nie będą publikowane. Profesjonalizm i poprawność tłumaczenia liczą się tak samo jak jego wartość merytoryczna. Dlatego mając na uwadze wymagania stawiane przekładom, wydaje się być oczywistym, że tłumaczenie powinno być poddane weryfikacji i korekcie. Doświadczony korektor wyłapie nieścisłości, błędy merytoryczne czy gramatyczne. Korekty tłumaczenia dokonuje drugi tłumacza. Raczej nie praktykuje się, aby ten sam tłumacz, który wykonywał przekład weryfikował poprawność. Ma to na celu wyeliminowanie popełniania tych samych błędów.
Merytoryka w tłumaczeniach – narzędzia poprawiające wartość merytoryczną przekładu
Doświadczony tłumacz wie, ile czasu powinien poświęcić na przekład. To wypadkowa lat doświadczeń i umiejętności lingwistycznych. Bez wątpienia przy tłumaczeniach pośpiech nie jest zalecany. Każde zlecenie tłumacz traktuje indywidualnie. Tłumaczenia przecież wymagają skupienia i koncentracji. Dlatego, chcąc zapewnić najwyższą jakość merytoryczną tłumaczenia, nie warto się spieszyć. Tłumaczenie wykonane w pośpiechu może zawierać błędy. Stąd, chcąc mieć najwyższą jakość przekładu, po pierwsze – zlecajmy je doświadczonym tłumaczom. Po drugie zaś, nie poganiajmy tłumacza. Praca pod presją czasu źle wpływ na jakość tej pracy.
Doświadczony tłumacz średnio może przetłumaczyć nawet 8 stron dziennie. Taka ilość zapewnia najwyższy poziom i jakość tłumaczenia. Wielu tłumaczy korzysta również z profesjonalnych narzędzi wspierających przekład czyli CAT-ów. Dzięki nim dobry tłumacz jest w stanie przetłumaczyć nawet 15 stron tekstu dziennie. Jednak, nawet i on potrzebuje czasu na sprawdzenie poprawności przekładu. Weryfikacja jest niezbędna przy każdym tłumaczeniu. Bo żaden profesjonalista nie odda klientowi przekładu bez sprawdzenia jego poprawności.
Na imię mam Oskar i jestem rodowitym gdańszczaninem. Od dziecka związany jestem z tym miastem, gdzie pracuję jako lektor języka niemieckiego. Na co dzień zajmuję się przygotowywaniem tekstów na strony internetowe o tematyce lingwistycznej i ich korektą. Moja pasje do języków stale poszerzam, dużo czytając na ten temat i ucząc się. Dzięki temu mam spore doświadczenie i wiem dokładnie, jak teoria wygląda w praktyce. Chętnie przedstawię Wam swoje spostrzeżenia. Po pracy lubię gotować dla swoich przyjaciół.