Niewiele osób wie jak trudna jest praca tłumacza. Przynosi wiele satysfakcji. Ale również sporo wyzwań. Niektórzy uważają, że praca tłumacza jest łatwa i przyjemna. Niestety nie zawsze tak jest. To także trudna praca. Wymagająca i pełna wyzwań. Jednym z tych wyzwań jest tłumaczenie ustne. Co sprawia, że jest tak trudne? Bo od tłumacza wymaga nieprzeciętnych umiejętności. Nie tylko językowych. Tłumaczenia ustne są ogromnym wyzwaniem. Dla każdego tłumacza. Nawet doświadczonego. Kto realizuje taki przekład? Czy jest nim tłumacz przysięgły? Sprawdźmy to. Oto kilka słów o tłumaczeniu kabinowym i jego specyfice.
Czym jest tłumaczenie kabinowe? Rodzaje tłumaczeń konferencyjnych
Aby odpowiedzieć czym jest tłumaczenie kabinowe należy znać rodzaje tłumaczeń. Bo praca tłumacza to nie tylko tłumaczenia pisemne. Także tłumaczenia ustne. A te zasadniczo dzielimy na konsekutywne i symultaniczne. Każde z nich jest inne. I każde wymaga innych umiejętności od tłumacza. Czym różnią się od siebie? Otóż, różnią się one trybem tłumaczenia. Łączy je to, że oba należą do tłumaczeń konferencyjnych. Jak sama ich nazwa wskazuje, odbywają się w środowisku konferencyjnym. Wykorzystywane są na konferencjach i podczas różnych wystąpień. Jednak każde z nich na innym.
Czym jest tłumaczenie konsekutywne? Jest to tłumaczenie, które odbywa się po wygłoszeniu dłuższej wypowiedzi. Jak to wygląda w praktyce? Otóż, prelegent wygłasza swoją myśl przez kilka minut. W tym czasie tłumacz słucha mówcy. Może w tym czasie robić notatki z usłyszanej wypowiedzi. Następnie prelegent robi przerwę. W tym czasie tłumacz rozpoczyna tłumaczenie. Na podstawie tego, co zapamiętał i własnych notatek. Czasem zdarza się, że mówca dopiero po kilkunastu minutach kończy myśl. To wymaga od tłumacza doskonałej pamięci i zrozumienia treści. Dzięki temu może wiernie odtworzyć wypowiedź w języku docelowym. Dobry tłumacz konsekutywny jest w stanie odtworzyć z pamięci nawet kilkuminutowy monolog mówcy. W praktyce tłumaczy się jednak wypowiedzi nie dłuższe niż 2-3 minuty.
Odmianą tłumaczenia konsekutywnego jest tłumaczenie liaison. Czym różni się od standardowego tłumaczenia konsekutywnego? Tłumaczenie liaison odbywa się zdanie po zdaniu. W trakcie tłumaczenia nie używa się specjalistycznego sprzętu. Zwykle tłumacz siedzi blisko mówcy i tłumaczy odbiorcy zdania. Często ten rodzaj tłumaczenia ustnego wykorzystywany jest często w trakcie rozpraw w sądzie lub podczas spotkań biznesowych.
Czym jest tłumaczenie kabinowe?
To rodzaj tłumaczenia symultanicznego. Polega ono na tłumaczeniu na język obcy po raz pierwszy słyszanej wypowiedzi. Tłumaczenie symultaniczne wymaga od tłumacza ogromnego skupienia. Niezbędna jest też biegła znajomość języka i odporność na stres. Wynika to ze specyfiki tego rodzaju tłumaczeń. Otóż tłumaczenia ustne symultaniczne odbywają się równolegle z wypowiedzią mówcy. Oznacza to, że prelegent mówi, a tłumacz w tym samym czasie wykonuje przekład. Aby tłumacz mógł zapewnić najwyższą jakość tłumaczenia, potrzebne jest odpowiednie zaplecze techniczne. Jest nią m.in. dźwiękoszczelna kabina, w której przebywa zespół tłumaczy. Stąd nazwa – przekład kabinowy. Prelegent ma mikrofon. Osoby uczestniczące w spotkaniu mają odbiornik i słuchawki. Dzięki nim słyszą tłumaczenie. A gdzie jest tłumacz? Właśnie w tej dźwiękoszczelnej kabinie. Słyszy wypowiedź i jednocześnie ją tłumaczy. Na tym właśnie polega specyfika tłumaczenia kabinowego. Tłumacz nie ma bezpośredniego kontaktu z odbiorcą. Widzi jedynie prelegenta i słyszy jego wypowiedź. Bardzo wiele tu zależy od odpowiedniego nagłośnienia. Jeśli specjalistyczny sprzęt jest najlepszej jakości, tłumaczenie również.
Co jeszcze trzeba wiedzieć o tłumaczeniu kabinowym? To, że wykonują je dwaj tłumacze. Dlaczego musi być dwóch tłumaczy? Tłumaczenie symultaniczne wymaga ogromnego skupienia i zaangażowania. To także konieczność zachowania podzielności uwagi. A ta nie może być utrzymywana przez cały czas. Po kilkunastu minutach intensywnego tłumaczenia, poziom skupienia spada. Dlatego tłumacze wymieniają się po około 15 minutach pracy. Po prostu tłumaczą na zmianę. I to w czterogodzinnych blokach. W przypadku dwujęzycznego spotkania, wystarczy jeden zespół tłumaczy konferencyjnych. Jeśli spotkanie jest tłumaczone na więcej języków, do każdego z nich przydziela się oddzielny zespół tłumaczy. Każdy z nich zamykany jest w kabinie z której tłumaczy.
Odmianą tłumaczenia symultanicznego jest tłumaczenie szeptane. To wyjątkowy rodzaj tłumaczeń ustnych. Nie jest wykorzystywane na konferencji. Skierowane jest do węższej grupy odbiorców. Tłumacz znajduje się blisko tej grupy. Jego zadaniem jest tłumaczenie na bieżąco wypowiedzi mówcy. Co ważne, tłumacz mówi ściszonym głosem. Stąd nazwa tego rodzaju tłumaczeń – szeptane. Albo inaczej – szeptanka. Tłumacz nie korzysta z żadnego sprzętu specjalistycznego. Potrzebuje jedynie własnego głosu. I świetnej dykcji.
Czy każdy może zostać tłumaczem konferencyjnym?
Zawód tłumacza jest niezwykle pasjonujący. Jednak, nie każdy może zostać tłumaczem. A tym bardziej tłumaczem konferencyjnym. Tłumaczeniem kabinowym zajmują się najbardziej doświadczeni tłumacze ustni. To najlepsi specjaliści od tłumaczenia symultanicznego i konsekutywnego. Tylko w ten sposób klient ma gwarancję profesjonalnego tłumaczenia. Czy każdy może zostać tłumaczem kabinowym? Teoretycznie tak. Jednak praktyka weryfikuje często nasze plany. Dobry tłumacz konferencyjny musi mieć wiele umiejętności. To nie tylko doskonała znajomość języka obcego. To również pewne cechy osobowości.
Niektórym wydaje się niemożliwe połączenie dwóch czynności na raz. Czyli słuchania i mówienia. Jednak można je wypracować. Jak? Poprzez ćwiczenia podzielności uwagi. To niezwykle istotne w pracy tłumacza ustnego. Dzięki temu poprawimy naszą koncentrację. I nauczymy się jednocześnie słuchać i tłumaczyć. Dobry tłumacz ustny ma również świetną pamięć. Może to zaskakujące. W końcu tłumacz kabinowy tłumaczy równocześnie z wypowiedzią mówcy. Nic bardziej mylnego. Nie da się powtarzać słowo za słowem. Trzeba pamiętać kolejność i kontekst wypowiedzi. Dlatego w zawodzie tłumacza ustnego tak bardzo istotna jest pamięć.
Gdzie szukać dobrych tłumaczy ustnych? Tacy tłumacze zatrudniani są w najlepszych biurach tłumaczeń. Dzięki temu mamy pewność, że jakość tłumaczenia będzie na najwyższym poziomie. Tłumaczenia ustne symultaniczne to nie lada wyzwanie. Procesu tłumaczenia nie można przerwać ani poprosić o powtórkę. Często też nie da się przewidzieć na jakiej bazie słów mówca stworzy swą wypowiedź. Dlatego tłumacz konferencyjny musi być przygotowany na wszystko. Na każdą tematykę. I na sytuacje nieprzewidziane również. Tłumacz musi umieć szybko reagować i dobrać odpowiednie słownictwo. Tak, aby tłumaczenie było zrozumiałe i miało sens. Często to bardzo trudne zadanie. Zwłaszcza, gdy prelegent wypowiada się spontanicznie czy emocjonalnie. Nawet gdy gubi sens swej wypowiedzi, tłumacz musi przetłumaczyć ją tak, aby najlepiej oddać zamysł mówcy. A to często karkołomne zadanie.
Na imię mam Oskar i jestem rodowitym gdańszczaninem. Od dziecka związany jestem z tym miastem, gdzie pracuję jako lektor języka niemieckiego. Na co dzień zajmuję się przygotowywaniem tekstów na strony internetowe o tematyce lingwistycznej i ich korektą. Moja pasje do języków stale poszerzam, dużo czytając na ten temat i ucząc się. Dzięki temu mam spore doświadczenie i wiem dokładnie, jak teoria wygląda w praktyce. Chętnie przedstawię Wam swoje spostrzeżenia. Po pracy lubię gotować dla swoich przyjaciół.